Trong những năm qua, bên cạnh việc huy động các nguồn lực xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao và tạo điều kiện để các môn thể thao hiện đại ngày càng phát triển đa dạng, huyện Giao Thủy luôn chú trọng đến việc bảo tồn và phát triển các môn thể thao truyền thống mang tính biển, như như bơi lội, đấu vật, võ thuật cổ truyền. Điều này bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống trên địa bàn huyện.
 |
| Đội tuyển bơi nữ huyện Giao Thủy tham dự giải vô địch bơi lội tỉnh năm 2022 đã xuất sắc giành giải Nhất. |
Các hoạt động thể thao truyền thống thường được tổ chức ở Giao Thủy trong các dịp hội làng và các ngày lễ, tết, kỷ niệm quan trọng của địa phương và quốc gia. Với hơn 150 di tích lịch sử – văn hóa, trong đó có các di tích được xếp hạng cấp quốc gia, cấp tỉnh và các di tích được bảo vệ, hàng năm, huyện tổ chức hơn 20 lễ hội truyền thống liên quan đến di tích. , chủ yếu vào đầu mùa xuân; các lễ hội làng tiêu biểu: Diêm Điền, hầu đồng Bình Hòa; Thanh Khiết, xã Giao Yên; Hòe Nha, xã Giao Tiến; Kiến Hành, xã Giao Hải… Các hoạt động văn hóa, thể thao truyền thống tại các lễ hội chủ yếu dưới hai hình thức là biểu diễn hoặc thi đấu nhưng đều mang ý nghĩa tri ân, tưởng nhớ tiền nhân. Tổ tiên có công vượt đê, vượt biển, dựng làng, lập ấp, nêu cao tinh thần đoàn kết, gắn bó cộng đồng.
Địa bàn huyện Giao Thủy có hệ thống kênh rạch chằng chịt. Thuyền từ lâu đã trở thành phương tiện đi lại, giao thương quan trọng của người dân nơi đây. Ra đời từ cuộc sống lao động của người dân, môn thể thao bơi lội vừa mang tính chất khỏe khoắn, phóng khoáng của cuộc sông mưu sinh, vừa thể hiện sự khéo léo, kiên trì và tính tập thể của người lao động sớm. Toàn huyện hiện có hơn 20 đội bơi chải nam, nữ ở các xã Giao Hải, Giao Long, Giao Tiến, Bạch Long, Thị trấn Ngô Đồng, Thị trấn Quất Lâm… Ở 2 xã Giao Hải và Giao Long có một phong cách. Nét cọ phát triển nhất khi có nhiều tay chèo lão luyện bám sông quanh năm. Hội bơi chải ở xã Giao Hải đã có từ hơn 100 năm trước. Trải qua bao thăng trầm, đến năm 2003, được sự quan tâm của chính quyền địa phương và sự ủng hộ của nhân dân, môn thể thao bơi lội đã hoạt động trở lại và phát triển mạnh mẽ. Hiện cả 4 thôn trên địa bàn xã đều thành lập đội bơi; Mỗi thôn có hai đội bơi chải nam và nữ. Mỗi đội gồm 15-20 thành viên. Vào dịp hội làng Kiến Hành, hàng năm vào ngày mùng 5 và mùng 6 tháng Giêng, nhân dân xã tổ chức các hoạt động thể thao truyền thống như bơi chải, đấu vật, cờ tướng, đánh cờ… Sôi nổi nhất là phần hội. Hội thi bơi chải với sự tham gia của 4 đội bơi chải các thôn: Tân Hưng, Bắc Cường, Tiên Lãng, Lam Thành. Khi cuộc thi bơi chải bắt đầu, người dân hai bên bờ sông đổ xô đến xem trong sự háo hức. Khi các đội cùng nhau chạy đua, khán giả đã hò reo cổ vũ tạo nên một không khí lễ hội vô cùng sôi động. Ở xã Giao Long, vào mỗi dịp “Tết đến, xuân về”, nơi đây lại tổ chức hội thi bơi chải truyền thống, quy tụ các đội bơi chải của 4 thôn: Trung Long, Long Hanh, Nam Long và Kiên Long. ; Mỗi làng bao gồm một đội thị vệ nam và nữ. Đàn đực chỉ gồm những người thường xuyên đi biển đánh bắt hải sản, còn đàn cái là những cô gái buôn bán hải sản ven sông biển quanh năm, tuổi từ 25 đến 35. Vào ngày lễ hội, trên sông, hình ảnh những mái chèo khua sóng, những con thuyền phóng nhanh xé nước như những mũi tên lao về phía trước; Trên bờ, hàng chục nghìn khán giả đồng thanh reo hò trong tiếng trống, chiêng tưng bừng, rộn rã tạo nên một bức tranh rực rỡ sắc màu.
Hội thi bơi chải ở Giao Thủy không chỉ được tổ chức trong các lễ hội làng truyền thống, hội xuân, Tết Nguyên đán mà còn là hoạt động văn hóa, thể thao của địa phương chào mừng các ngày kỷ niệm. Các ngày lễ lớn của đất nước như: Ngày hội văn hóa thể thao quận nhân kỷ niệm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh (2-9), ngày giải phóng miền Nam (30-4), ngày hội quốc tế lao động (1-5), hội thao quận. .. với sự tham gia của hơn 10 đội bơi mạnh nam, nữ đến từ các xã, thành phố trong huyện. Qua thi đấu, huyện tuyển chọn những vận động viên (VĐV) mạnh nhất thi đấu giải cấp tỉnh. Tại giải bơi chải tỉnh năm 2022, huyện Giao Thủy có 2 đội bơi chải nam và nữ với hơn 40 vận động viên chủ lực của 2 xã Giao Hải và Giao Long giành giải Nhì ở nội dung chải nam và giải bay màu. Nội dung Bơi chải xuất sắc nhất dành cho Nữ.
Vật là môn thể thao đặc trưng cho tinh thần chiến đấu của dân tộc. Ở huyện Giao Thủy, cách đây hơn 100 năm, môn đấu vật truyền thống gắn liền với lịch sử vùng đất Tổ đã phát sinh. Trước đây, huyện có nhiều đô vật nổi tiếng trong làng vật nước nhà. Đội vật của huyện từng đại diện cho tỉnh thi đấu Giải vật toàn quốc và đạt nhiều thành tích. Cho đến ngày nay, môn vật truyền thống ở Giao Thủy vẫn được duy trì và phát triển với nhiều vận động viên mạnh ở các xã: Giao Hải, Giao Long, Giao Xuân, Giao Thanh, Giao An. Để bảo tồn và phát triển môn vật, một số địa phương trong huyện đã đưa việc bảo tồn và phát triển môn thể thao này vào các hương ước, hội họp của cộng đồng. Các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể ở khu, cộng đồng thường xuyên chỉ đạo, đẩy mạnh công tác tuyên truyền về mục đích, tầm quan trọng và việc đưa môn vật vào các môn thể thao của địa phương và phong trào TDTT. Từ năm 2019, huyện Giao Thủy đã quan tâm, đầu tư khoảng 5 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước. Nhân dân đã tự nguyện hiến đất để xây dựng Hội quán huyện rộng hơn 1.600m2 tại Khu di tích lịch sử – văn hóa Đình. Kiến Hành, giáo đoàn Giao Hải. Nhà đấu vật có đầy đủ cơ sở vật chất như đèn điện, thảm chuyên dụng, thiết bị tổ chức thi đấu và hàng ghế cho khán giả. Hội vật đã trở thành nơi tập luyện thường xuyên của các đô vật địa phương, góp phần thúc đẩy phong trào ngày càng phát triển. Vào dịp lễ hội truyền thống làng Kiến Hành, các giải vật của cộng đồng được tổ chức và trao giải vật do huyện tổ chức. . tổ chức nhân dịp kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh (2/9), Ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4) và Ngày Quốc tế Lao động (01/5). Nội dung thi đấu của các giải gồm: vật cổ điển, vật tự do, vật dân tộc với sự tham gia của nhiều đô vật là vận động viên chuyên nghiệp, phong trào của huyện, tỉnh và các tỉnh, thành phố: Bắc Ninh, Bắc Giang, Hưng Yên, Hà Nam, Hà Nội. .. Dự kiến, tháng 8/2023, giải vô địch vật cổ điển và vật tự do toàn quốc sẽ được tổ chức tại nhà thi đấu xã Giao Hải với sự tham dự của hơn 30 đoàn thể thao và hơn 100 vận động viên.
Trong tâm thức của người dân Giao Thủy, nhất là những người con xa quê, các môn thể thao truyền thống vật, bơi, chải là niềm tự hào và là di sản quý báu mà bao thế hệ cha ông để lại. Mỗi dịp lễ, Tết, hội làng, hòa mình vào không khí lễ hội vui tươi, tham gia các hoạt động thể thao dân gian đặc sắc là những kỷ niệm khó quên, giúp những người con quê hương thêm tự hào về bản sắc dân tộc. nét đẹp văn hóa, thể thao truyền thống của đất nước này.
Bài và ảnh: Khẩn Dũng
